Puštanje na ispašu, tradicionalni je način držanja stoke u Srbiji. Goveda koja izlaze na ispašu su zdravija, dobrobit goveda je očuvanija, a hrana koju dobijamo od životinja koje se ovako drže je kvalitetnija i zdravija. Ispaša je takođe praksa kojom se čuvaju prirodna staništa.

Uprkos brojnim prednostima ovakvog, ekstenzivnog načina čuvanja stoke, sve manji broj poljoprivrednika u Srbiji, pušta stoku na ispašu. Pojedini propisi prepoznaju značaj ispaše, ali nema odgovarajućeg podsticaja i podrške poljoprivrednicima za ovaj vid poljoprivredne proizvodnje.

Katarina Jagodnik Vićentić, polaznica Liderskog trening programa ORCA Akademije, pokrenula je inicijativu “Mleko sa ispaše”. Ona želi da sazna šta su prepreke srpskim poljoprivrednicima da se vrate vekovnoj tradiciji puštanja stoke na pašnjake, kako bi uticala na rehabilitaciju pašnjaštva u mlečnom govedarstvu u Srbiji.

Zašto je ispaša važna za dobrobit goveda i zdravu hranu?

Svakodnevno puštanje goveda na pašnjak omogućava im kvalitetniju i prirodniju ishranu, potrebno kretanje i fizičku aktivnost, odgovarajuću socijalizaciju (goveda su veoma društvene životinje) i smanjuje mogućnost pojave zaraznih bolesti i bolesti stopala.

Što su uslovi držanja životinja bolji, bolje je i stanje njihove dobrobiti. Time je omogućena proizvodnja kvalitetnijih i zdravijih proizvoda ovih životinja. Veća dodata vrednost proizvoda, ima pozitivan uticaj i na opšte zdravstveno stanje životinja i na zaradu poljoprivrednika.

Zašto je ispaša goveda važna za prirodu?

Ispaša stoke predstavlja najefikasniji način održavanja prirodnih staništa poput planinskih livada i drugih otvorenih travnatih područja. Stoka na ispaši preuzima ulogu velikih biljojeda koji su nekada krstarili travnatim površinama u velikom broju, a kojih danas više nema.

Ispaša utiče na dodavanje više organske materije u zemljište što ga štiti, obogaćuje i smanjuje eroziju. Na područjima koja se održavaju ispašom, primećuje se veći broj cvetajućih bljaka i veća raznolikost insekata i ptica.

Šta je sve postignuto u okviru inicijative “Mleko sa ispaše”?

  • sprovedeno je istraživanje politika vezanih za mlečno govedarstvo i ispašu u Srbiji i zemljama koje imaju razvijenije pašnjaštvo, kako bi služile kao primeri dobrih praksi;
  • anketirano je 188 gazdinstava koja se bave govedarstvom o praksi koju primenjuju u mlečnom govedarstvu, kao i o njihovim stavovima po pitanju ispaše. Ovom istraživanju doprinelo je sedam osnovnih odgajivačkih organizacija sa kojima je uspostavljena saradnja;
  • razvijene su preporuke za rehabilitaciju pašnjaštva u mlečnom govedarstvu u Srbiji, na osnovu obavljenih istraživanja;
  • preporuke su predstavljene ključnim akterima na seminaru odgajivačkih organizacija u stočarstvu kao i putem sastanaka sa stručnjacima Instituta za stočarstvo, Centralnog udruženja odgajivača goveda simentalske rase, kao i preko Zadružnog saveza Srbije;
  • izrađena je publikacija koja predstavlja rezultate istraživanja i preporuke za rehabilitaciju pašnjaštva u mlečnom govedarstvu u Srbiji;
  • 100 letaka je odštampano i distribuirano zainteresovanim učesnicima seminara odgajivačkih organizacija u stočarstvu.

Podršku za inicijativu “Mleko sa ispaše”, obezbedili smo kroz ORCA Akademiju. ORCA Akademija, podržana je u okviru projekta „Tvoje mesto u Srbiji“, koji finansira Američka agencija za međunarodni razvoj (USAID). Ovaj projekat, ORCA realizuje zajedno sa partnerima Nacionalnom koalicijom za decentralizaciju, organizacijama CRTA, MRCN i Fondacijom Jelena Šantić. Cilj projekta je podrška inicijativama širom Srbije koje žele da učine nešto dobro za svoju zajednicu, prirodu i životinje.

Pogledajte i druge sjajne inicijative koje su pokrenute u okviru ORCA Akademije!