UKRATKO
Evropska komisija definiše zelenu infrastrukturu kao «strateški planiranu mrežu visoko kvalitetnih prirodnih i poluprirodnih staništa koja se planiraju i održavaju na način da pruže veći broj ekosistemskih usluga i da očuvaju biodiverzitet». Zelena infrastruktura postoji i u urbanim i u ruralnim sredinama i pruža brojne ekosistemske usluge: čistu vodu i vazduh, hranu, prostor za rekreaciju. Ukoliko su delovi zelene infrastrukture dobro povezani, mogu predstavljati značajna staništa i koridore za divlje vrste koje doprinose pružanju ekosistemskih usluga.
ORCA pomaže lokalnim zajednicama u razvoju i upravljanju projektima planiranja i upravljanja zelenom infrastrukturom koja doprinosi zaštiti divljih vrsta i unapređenju kvaliteta života ljudi u urbanim i ruralnim područjima. Urbana zelena infrastruktura od ključnog je značaja za očuvanje biodiverziteta i ekosistemskih usluga u gradovima.
ZAŠTO OVO JE VAŽNO?
Zaštita vrsta i njihovih prirodnih staništa.
Brojne divlje vrste su uspele da se prilagode uslovima urbane sredine čak i u uslovima ograničenog prirodnog staništa. Zelene površine u urbanim sredinama predstavljaju dom velikom broju divljih vrsta.
Očuvanje ekosistemskih usluga.
Zelena infrastruktura u gradovima značajna je, pored očuvanja divljih vrsta i njihovih staništa, i za zdravlje ljudi. Zelene površine predstavljaju prostor u kojem stanovništvo rado provodi svoje slobodno vreme. Istovremeno, zelene površine pomažu u smanjenju efekta urbanog «toplotnog ostrva» i klimatskih promena, predstavljaju zaštitu od buke i nekontrolisanog oticanja vode i poplava.
Socio-ekonomski razvoj lokalne zajednice.
Zelene površine predstavljaju prostor u kojem se otvaraju mogućnosti razvoja lokalnog biznisa i otvaranja novih radnih mesta zasnovanih na konceptima očuvanja prirode i dobrobiti životinja.
PROBLEMI
Rastuća ljudska populacija zahteva ubrzano širenje urbanih područja i povećava potrošnju prirodnih resursa. Širenjem urbanih sredina dolazi do fragmentacije ili uništavanja prirodnih staništa, što uzrokuje nestanak biodiverziteta i sa njim povezanih ekosistemskih usluga od kojih zavisi i urbano i ruralno stanovništvo.
Očekuje se da će oko 70% svetske populacije živeti u urbanim sredinama do 2050. godine (CBD)
Urbanizacija je jedan od najznačajnijih faktora globalnog gubitka biodiverziteta (Czech, 2000). Brojne studije su utvrdile da se i diverzitet i brojnost autohtonih vrsta biljaka i životinja smanjuje upravo zbog procesa ubrzane urbanizacije. Takođe, invazivne vrste dodatno vrše pritisak na autohtone vrste, često predstavljajući i opasnost po zdravlje lokalnog stanovništva.
Sa druge strane, brojne divlje vrste su uspele da se prilagode uslovima urbane sredine čak i u uslovima ograničenog prirodnog staništa. Zelena infrastruktura u gradovima ima ključnu ulogu u podržavanju opstanka divljih vrsta i njihovih staništa i pomaže uspostavljanju komunikacije između različitih populacija održavajući na taj način funkcionalnost ekosistema i ekosistemskih usluga.
REŠENJE
Koncept zelene infrastrukture integriše socio-ekonomske benefite i benefite od značaja za zaštitu životne sredine time što unapređuje kvalitet i kvantitet ekosistema i njihovih usluga u urbanim i ruralnim predelima. Zelena infrastruktura u gradovima ima ključnu ulogu u podržavanju opstanka divljih vrsta i njihovih staništa i pomaže uspostavljanju komunikacije između različitih populacija održavajući na taj način funkcionalnost ekosistema i njihovih usluga.
Zelene površine kojima se odgovorno i održivo upravlja, mogu predstavljati dom velikom broju divljih vrsta. Urbani parkovi, zeleni krovovi, privatni vrtovi, travnjaci, pojedinačna stabla, drvoredi, dvorišta vrtića i škola – sve ove zelene površine predstavljaju važne delove «zelene mreže staništa» u urbanim područjima.
